دستگاه فور

دستگاه فور یا دستگاه ضدعفونی کننده یکی از انواع تجهیزات پزشکی و بیمارستانی است که به عنوان دستگاه گرمای خشک نیز شناخته شده و می تواند وسایل و تجهیزات پزشکی را به کمک گرمای خشک در محدوده ی 50 تا 300 درجه سانتی گراد استریل نماید. بهتر است بدانید که تفاوت فور و اتوکلاو در نوع خشک کردن است. اتوکلاو نوعی خشک کننده مرطوب است اما فور با استفاده از حرارت خشک، وسایل را ضدعفونی می کند.

کاربرد دستگاه فور

دستگاه فور، که در زمینه‌ های پزشکی و آزمایشگاهی به عنوان آون شناخته می‌ شود، ابزاری کلیدی برای استریل کردن انواع ظروف شیشه‌ ای و فلزی نظیر پیپت‌ ها، لوله‌ های آزمایش، پنس‌ ها، قیچی‌ ها و تیغ‌ های جراحی است. این دستگاه همچنین برای ضد عفونی کردن ابزارهای پیشرفته‌ تری مانند نوک‌ های الکتروکوتر و اره‌ های جراحی به کار می‌ رود. فور آزمایشگاهی علاوه بر استریلیزاسیون، در خشک کردن نمونه‌ های آزمایشی، حفظ رطوبت محیط کشت هنگام گرمایش و ایجاد تغییرات شیمیایی در نمونه‌ ها با کاربردهای درمانی، نقش حیاتی دارد.

اجزای اصلی دستگاه فور عبارتند از:

• محفظه داخلی: ساخته شده از فولاد یا استیل ضد زنگ، این محفظه در برابر دماهای بالا مقاوم است و مجهز به سنسورهای دما و ترموکوپل برای نظارت دقیق بر دما است.
• المنت‌ های گرمایشی: بسته به نیاز و توان الکتریکی دستگاه، یک یا دو المنت گرمایشی وجود دارد که حرارت مورد نیاز را تامین می‌کنند. این المنت‌ها با پوشش سرامیکی نسوز از انتقال برق به داخل محفظه جلوگیری می‌کنند.
• عایق‌ های حرارتی: استفاده از پشم شیشه بین دو جداره محفظه، اتلاف انرژی را کاهش داده و از گرم شدن بیش از حد دستگاه و اجزای الکتریکی آن جلوگیری می‌کند.
• فن: برای گردش هوا در داخل محفظه و تضمین گرمایش یکنواخت در تمام نقاط.
• تایمر: امکان تنظیم زمان دقیق حرارت دهی به تجهیزات را فراهم می‌کند.
• سیستم حفاظتی: مجهز به سیستم‌های حفاظت حرارتی و الکتریکی که در شرایط اضطراری به منظور حفاظت از دستگاه و کاربر، جریان را قطع می‌کند.
• سیستم کنترل و نمایش دما: این سیستم می‌تواند به صورت ترموکوپل یا میکروپروسسوری باشد و با استفاده از سنسورهای دقیق، دما را به صورت دیجیتالی نمایش می‌دهد.

دستگاه فور با تجهیز به این اجزای پیشرفته، اطمینان از استریلیزاسیون و گرمایش موثر تجهیزات را در محیط‌های آزمایشگاهی و پزشکی فراهم می‌آورد.

انواع فور

دستگاه فور با توجه به ظرفیت و کاربردهای متنوعی که دارد، در انواع مختلفی از جمله مدل‌های 55 لیتری، 40 لیتری، و 27 لیتری عرضه می‌شود. این دستگاه‌ها بر اساس ساختار و کاربرد خاص خود، دسته‌بندی می‌شوند:

• فور ساده: این مدل بدون ترمومتر، دریچه تخلیه بخار، و نشانگر دما است و قابلیت کالیبراسیون ندارد. با دقت دمایی حدود 10 درجه سانتی‌گراد، برای استریل کردن تجهیزات فلزی در اتاق‌های جراحی و مطب‌های دندانپزشکی مناسب است.
• فور دیجیتال: مجهز به ترمومتر و دریچه تخلیه بخار، این مدل امکان کالیبراسیون در برخی دماها را دارد و دقت دمایی آن 5 درجه است. دمای این دستگاه تا 250 درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد.
• فور هوشمند: دارای تایمر، دریچه تخلیه بخار، ترموستات، و ترمومتر، همراه با سیستم هشدار و کالیبراسیون اتوماتیک است. دقت دمایی این مدل حدود 2 درجه سانتی‌گراد است و دما تا 200 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، معمولاً در آزمایشگاه‌های طبی به کار می‌رود.
• فور هوشمند فن‌دار: مشابه مدل هوشمند با اضافه شدن فن برای توزیع بهتر حرارت، دقت دمایی این دستگاه 1 درجه است و دما نیز تا 200 درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود.
• آون دمای بالا: مناسب برای آزمایشگاه‌های تخصصی فیزیک که دما را تا 600 یا 700 درجه سانتی‌گراد افزایش می‌دهد.
• آون خلاء یا وکیوم: برای استریل کردن تجهیزات حساس به اکسیژن در خلاء استفاده می‌شود، مناسب برای آزمایش‌های فلزات و ذوب آن‌ها، با قابلیت افزایش دما تا 1100 درجه سانتی‌گراد.

نحوه استفاده از دستگاه فور

دمای دستگاه بسته به نوع استریلیزاسیون مورد نظر، بین 30 تا 350 درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌شود. زمان استریلیزاسیون بسته به دمای انتخابی متفاوت است، مثلاً در 180 درجه، تجهیزات باید 30 دقیقه تا یک ساعت در دستگاه بمانند. قبل از استفاده، تجهیزات باید شسته و خشک شده و داخل دستگاه نیز خشک باشد. پس از استریلیزاسیون، تجهیزات باید در محلی تمیز نگهداری شوند. ایمنی در استفاده از دستگاه از جمله اتصال به زمین پریز برق و اطمینان از بسته بودن درب دستگاه، حائز اهمیت است. تجهیزات شیشه‌ای باید پس از خنک شدن کامل دستگاه خارج شوند تا از شکستگی آنها جلوگیری شود.

استفاده از دستگاه فور نیازمند رعایت نکات ایمنی و بهداشتی خاصی است تا از آسیب به تجهیزات و افراد جلوگیری شود:

• ایمنی تجهیزات: تجهیزات قرار داده شده در فور نباید قابل اشتعال باشند. برای استریل تجهیزات حساس به حرارت، استفاده از اتوکلاو توصیه می‌شود. در صورت نیاز به استفاده از فور، دما نباید از 120 درجه سانتی‌گراد تجاوز کند.
• ممنوعیت استفاده از محلول‌های اسیدی: قرار دادن محلول‌های اسیدی یا ریختن مایعات در کف دستگاه ممنوع است.
• استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام خارج کردن تجهیزات از فور، باید از دستکش‌های عایق، انبر، و عینک محافظ استفاده کرد.
• بررسی واشر نسوز: واشر نسوز دستگاه باید به طور منظم بررسی شود.
• خنک شدن دستگاه: درب دستگاه تا زمانی که دما به زیر 50 درجه سانتی‌گراد نرسیده، نباید باز شود.
• نظافت و نگهداری: فور باید ماهانه تمیز و هر شش ماه یک بار توسط متخصص کالیبره و بررسی شود.
• استفاده از تایمر: برای جلوگیری از روشن ماندن بیهوده دستگاه و آسیب به المنت‌ها، استفاده از تایمر توصیه می‌شود.

قیمت دستگاه فور

قیمت فور بستگی به مدل، کاربرد و محل استفاده دارد. مدل‌های مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها به دلیل پیچیدگی بیشتر، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های مورد استفاده در مطب‌های دندانپزشکی دارند. نوسانات بازار تجهیزات پزشکی نیز بر قیمت این دستگاه‌ها تأثیر می‌گذارد.

بهترین برندهای فور

برترین برندهای تولیدکننده دستگاه فور در داخل کشور، شامل کاوش مگا و شفا گستر هستند که محصولاتی با دقت و کیفیت بالا و ایمنی مناسب برای کاربران تولید می‌کنند.

خرید دستگاه فور:

هنگام خرید دستگاه فور، باید به استانداردهای لازم، دقت تنظیم دما، سرعت تغییر دما، استفاده از عایق‌بندی مناسب در دیواره دستگاه برای جلوگیری از هدر رفت انرژی، و وجود فن برای توزیع یکنواخت هوای گرم توجه کرد. انتخاب ظرفیت دستگاه باید متناسب با کاربرد و نیازهای خاص باشد.