مولاژ و ماکت نوزاد و کودک

مولاژ به معنای قالب‌ ریزی است که از آن برای ساخت ماکت آناتومی بدن استفاده می‌ کنند. در واقع اندام‌ های بدن به صورت مولاژها و در انواع متفاوت ساخته می‌ شوند تا به منظور آموزش دانشجویان پزشکی و پرستاری به کار برده شوند.

با توجه به نوع قالب، مولاژ و ماکت مربوط به هر کدام از اندام‌های بدن به صورت جداگانه تولید می‌شود. به عبارت دیگر، تولیدکنندگان مولاژ و ماکت نوزاد و کودک، در ابتدا اندام‌های داخلی بدن نوزادان را بررسی می‌کنند و با توجه به ابعاد و اندازه‌های آنها، قالب‌ریزی مناسب را انجام می‌دهند. هر کدام از مولاژهای بدن که تولید می‌شوند، توسط رنگ‌آمیزی مناسب، تداعی کننده اندام‌های واقعی کودکان و نوزادان خواهند شد. در این مقاله با انواع مولاژ و ماکت نوزاد و کودک آشنا خواهیم شد.

انواع مولاژ و ماکت آناتومی بدن

مولاژها با استفاده از تکنیک‌های متفاوتی ساخته می‌شوند که در همه آنها از استانداردهای طبیعی و واقع‌گرا استفاده شده است. از آنجایی که بیشتر مولاژها به منظور افزایش یادگیری دانشجویان پزشکی طراحی می‌شوند، باید کلیه جزئیات اندام‌های بدن در آنها مشخص باشد. به همین دلیل قالب‌هایی که برای تولید مولاژ به کار می‌روند به طور دقیق اسکن شده از اندام‌های داخلی بدن هستند.

مولاژها انواع متفاوتی دارند که به صورت زیر عنوان می‌شوند:

1. مولاژ نشان‌دهنده آسیب‌های بدن
2. مولاژهای کالبد شکافی
3. مولاژ اندام‌های خارجی

مولاژ و ماکت نوزاد و کودک نشان‌دهنده آسیب‌های بدن

در برخی از ماکت‌ها، آسیب‌هایی که به بدن وارد شده است، نمایش داده می‌شود. در واقع این آسیب‌ها شبیه‌سازی شده از جراحات واقعی هستند. به همین دلیل در ساخت این نمونه‌ها باید نهایت دقت و توجه به کار برده شود.

مشخص بودن زخم و جراحات، خونریزی، شکستگی‌های باز و نوع استفراغ به خوبی در مولاژ مربوط به آسیب‌ها نمایش داده می‌شود. از این طریق دانشجویان پزشکی به راحتی می‌توانند مشکلات مربوط به نوزادان را تشخیص دهند و درمان‌های متناسب با شرایط ایجاد شده را ارائه دهند.

مولاژ کالبد شکافی

در این نوع مولاژ و ماکت نوزاد و کودک، بدن کامل یک نوزاد نمایش داده می‌شود. به عبارت دیگر به این مولاژها Anatomical model نیز می‌گویند. قسمت‌هایی از بدن مانند: سر، تنه قفسه سینه، لگن، دستگاه عصبی، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس و اندام‌های دیگر در مولاژ کالبد شکافی قابل مشاهده است.

در واقع زمانی که نیاز به کالبد شکافی کلی بدن نوزادان باشد، این ماکت‌ها به جای کالبد شکافی اندام‌های واقعی بدن کاربرد بسیاری دارند. از آنجایی که مولاژها به منظور تسریع در امر آموزش تولید می‌شوند، از جایگاه بالایی در امر پزشکی برخوردار هستند.

مولاژ اندام‌های خارجی

نوعی از مولاژ و ماکت نوزاد و کودک وجود دارد که مربوط به اندام‌های خارجی آنها است. در واقع در این نوع از مولاژها سطح پوست قابل مشاهده است که از آن برای تمرین تزریقات در پوست و تشخیص بیماری‌های پوستی و آسیب‌های جسمی استفاده می‌کنند. در این نوع از ماکت‌ها ممکن است قسمتی از سطح پوست و قسمتی دیگر از اندام‌های داخلی قابل مشاهده باشد تا از این طریق دانشجویان پزشکی به طور همزمان متوجه قرارگیری هر اندام در داخل بدن شوند.

متریال مورد استفاده در ساخت مولاژ و ماکت نوزاد و کودک

در ساخت مولاژها از متریال‌هایی استفاده می‌شود که تداعی کننده اندام‌های واقعی بدن باشند. از آنجایی که پوست بدن کودک، دارای نرمی و لطافت است، انتخاب مناسب‌ترین متریال باید با دقت بسیاری انجام شود. در بیشتر مواقع از سیلیکون و پی وی سی برای ساخت مولاژها استفاده می‌شود. سیلیکون به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که دارد، توانسته در صنعت تولید ماکت آناتومی بدن، خود را به عنوان برترین متریال بشناساند. همچنین مقاومت سیلیکون در برابر فشار و ضربه بسیار زیاد است. به همین دلیل مولاژ و ماکت نوزاد و کودک، در اثر جا به جایی شکسته نمی‌شود و قابلیت خود را از دست نمی‌دهد.

طریقه ساخت مولاژ و ماکت نوزاد و کودک

زمانی که مواد نام برده شده به صورت مایع در قالب‌ها ریخته می‌شوند، برای شکل‌پذیری آنها را در کوره و تحت حرارت مناسب قرار می‌دهند تا به اصطلاح پخته شوند. بعد از اتمام این عملیات، آنها را سرد کرده و از قالب مورد نظر جدا می‌کنند. از آنجایی که این ماکت‌ها هنوز به شکل خام و یک رنگ هستند، با استفاده از رنگ‌های مناسب و غیر سمی، کلیه جزئیات موجود در اندام‌ها مانند رگ‌ها، تاندون‌ها، اجزای داخلی بدن و بسیاری از جزئیات دیگر با رنگ مناسب و همرنگ با اندام‌های داخلی بدن نشان داده می‌شوند.

آیا قابلیت جدا شدن اندام‌ها در مولاژ و ماکت نوزاد و کودک وجود دارد؟

همانطور که گفته شد مولاژها را در اندازه‌های متفاوت و در انواع مختلفی تولید می‌کنند که هر کدام از آنها ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. در این نوع از مولاژها، ممکن است اجزای داخلی بدن از یکدیگر جدا شوند یا به صورت یکپارچه در کالبد مورد نظر قرار گیرند. هر کدام از این مولاژها، مزیت‌های مربوط به خود را دارند. بنابراین با انتخاب درست این ماکت‌ها، سرعت بیشتری در امر آموزش مشاهده خواهد شد. ماکت‌های جداشونده به دلیل اینکه به دانشجویان پزشکی امکان جداسازی و قرار دادن دوباره آنها را در دستگاه‌های شبیه‌سازی شده بدن می‌دهند، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. با این حال قیمت این نوع از مولاژها ممکن است از نوع ثابت آن بیشتر باشد. افراد باید با توجه به نیازهای خود، نوع مناسبی از این محصولات را تهیه کنند.

مولاژ و ماکت نوزاد و کودک همانطور که گفته شد، یکی از ابزارهای بسیار مهم در بحث آموزش پزشکی است که امروزه در انواع و اقسام متفاوت تولید و به بازار پزشکی عرضه می‌شود. در واقع با پیشرفت علم پزشکی، دیگر کالبد شکافی روی اجساد، در مبحث آموزش، جایگاه خود را از دست داده و ماکت‌های کالبد شکافی برای این منظور تولید می‌ شوند.