مولاژ به ماکتی گفته میشود که آناتومی عمومی بدن را بهطور کامل نشان میدهد. این ابزارها در انواع نمونههای انسانی و حیوانی ساخته میشوند تا از طریق آنها، آموزشها بهطور حرفهای به دانشجویان رشتههای پزشکی و دامپزشکی ارائه شود. در این مقاله، با انواع مولاژ و ماکت آناتومی عمومی بدن انسان آشنا خواهید شد.
تاریخچه ساخت مولاژ و ماکت آناتومی عمومی بدن
در اواخر قرن هفدهم، اولین نمونههای مولاژ بهصورت ماکتهای طبیعی مشابه با اندامهای واقعی بدن افراد ساخته شدند. این نمونهها که با نام wax model (نمونههای مومی) شناخته میشوند، در شهر ناپل ساخته شدند و به مرور زمان در شهرهای فلورانس و پاریس نیز محبوبیت یافتند. در اواخر قرن نوزدهم، جولس بارتا در بیمارستان لوئیس پاریس بیش از دو هزار قطعه از این ماکتها را تولید کرد. امروزه، انواع مولاژ و ماکت آناتومی عمومی در حد بسیار پیشرفتهای ساخته میشوند که با آناتومی واقعی بدن انسان تفاوت چندانی ندارند.
اجزای موجود در ماکت آناتومی عمومی بدن
مولاژ و ماکت آناتومی عمومی بدن بهگونهای ساخته میشوند که کلیه اجزای داخلی و خارجی بدن در آن قابل مشاهده است. این ماکتها در دو نوع ثابت و جداشونده تولید میشوند که هرکدام مزایا و ویژگیهای مربوط به خود را دارند.
مولاژ و ماکت قلب
قلب یکی از اعضای حیاتی بدن است که وظیفه پمپاژ خون و رساندن آن به اندامهای بدن را بر عهده دارد. در مولاژ و ماکت آناتومی عمومی مربوط به قلب، جزئیاتی مانند رگها، رباطها، بطن، دیافراگم و کلیه اجزای دیگر قابل مشاهده است.
غدد کلیوی
کلیهها بهصورت دو غده خمیده کوچک در دو طرف پهلوها قرار دارند. در مولاژ و ماکت آناتومی عمومی بدن، کلیهها با تمامی جزئیات شامل لایه خارجی و هورمونهای کورتونی نشان داده میشوند.
شبیهسازی معده
معده در دستگاه گوارش یکی از اصلیترین اعضا است. در ماکت آناتومی عمومی، معده بهطور کامل شبیهسازی شده و سیستم ساز و کار آن بهگونهای است که بسیار نزدیک به اندام واقعی بدن باشد.
شش ها
ششها وظیفه اکسیژنرسانی به خون و حذف دیاکسید کربن را بر عهده دارند. در ماکت آناتومی عمومی، ششها با تمامی جزئیات شامل رشتههای ارتجاعی و ماهیچهها شبیهسازی شدهاند.
مواد مورد استفاده در ساخت مولاژ و ماکت آناتومی عمومی
مواد استفاده شده در ساخت این ماکتها از جمله عوامل مهمی هستند که کیفیت نهایی آنها را تعیین میکنند. در گذشته از موم طبیعی استفاده میشد، اما امروزه موادی مانند سیلیکون، پی وی سی، پلاستیک و ژلاتین بهکار میروند. سیلیکون بهدلیل مقاومت و دوام بالا و شباهت زیاد به بافتهای واقعی بدن، مادهای مناسب برای ساخت این ماکتها است. برای ساخت استخوانها نیز از اکریلیک استفاده میشود.
سایز مولاژ و ماکت آناتومی عمومی
مولاژ و ماکت آناتومی عمومی در اندازههای واقعی و با مقیاس 1:1 تولید میشوند که با اندازه واقعی بدن افراد یکسان است و گزینه مناسبی برای آموزش دانشجویان پزشکی محسوب میشوند. در برخی موارد، ماکتها در مقیاسهای کوچکتر مانند 1:2 یا 1:4 ساخته میشوند تا قابل حمل و استفاده در مکانهای مختلف باشند. این ماکتها برای آموزشهای حرفهای مناسب نیستند زیرا جزئیات کمتری را نشان میدهند.
مولاژ و ماکت آناتومی عمومی با شبیهسازی دقیق آناتومی بدن انسان، ابزاری بسیار کاربردی در آموزش پزشکی هستند. این ماکتها به دانشجویان کمک میکنند تا با ساختارهای پیچیده بدن آشنا شوند و مهارتهای بالینی خود را افزایش دهند.
