پروتز
در زمینه پزشکی محصولات بی شماری تولید شده اند که یکی از این محصولات پروتز نام دارد. در واقع این تجهیزات به صورت مصنوعی تولید می شوند و تداعی کننده اندام هایی هستند که افراد از دست داده اند. در ساخت این تجهیزات از اجزا و متریال های بسیاری استفاده می شود که کارایی اندام های از دست رفته را تا حدود زیادی شبیه سازی می کنند.
افراد ممکن است در اثر اتفاقات ناگوار بسیاری مانند تصادفات، سرطان، اختلال در رگ های خونی و بیماری های مادرزادی دچار قطع عضو شوند. برای بالا بردن کیفیت زندگی این افراد در صنعت پزشکی انقلابی صورت گرفت که بنا به آن انواع محصولات مصنوعی با کارایی بالا و بسیار نزدیک به اندام های واقعی تولید شدند.
این محصولات امروزه از جایگاه بالایی در پزشکی برخوردار هستند. در ادامه در مورد پروتز ها و نحوه ساخت آنها اطلاعات کاربردی مناسبی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
هدف از تولید پروتز ها چیست؟
همانطور که اشاره کردیم افراد در اثر قطع عضو ممکن است در انجام کارهای روزمره خود با مشکلات بسیاری رو به رو شوند. به دلیل بالا بردن سطح کیفی زندگی این افراد، انجام توانبخشی بعد از قطع عضو، ایجاد انگیزه برای این بیماران و تشویق آنها به تحرک و فعالیت بیشتر این تجهیزات پزشکی تولید و روانه بازار پزشکی شد.
ساخت این محصولات به صورت حرفه ای و توسط متخصصان ارتوپدی صورت می گیرد. بنابراین نمی توان این محصولات را بدون مجوز تولید کرد. زیرا دارای استانداردهای لازم نخواهند بود و استفاده از آنها در نواحی که قطع عضو در آنجا صورت گرفته است را دچار التهاب و عفونت می کند.
عملکرد پروتز به چه عواملی بستگی دارد؟
از آنجایی که این محصولات با توجه به ساختار و آناتومی بدن انسان ساخته می شوند، باید عملکردی مشابه با عضو قطع شده داشته باشند. در غیر این صورت ممکن است نیاز های افراد را تامین نکنند و باعث ایجاد آسیب های فراوان دیگری به آنها شوند. با در نظر گرفتن عوامل زیر عملکرد پروتز ها تحت تاثیر قرار خواهد گرفت:
سایز و اندازه متناسب با اعضای قطع شده
سالم بودن بدن افراد و پاسخگویی آنها به قرار دادن این محصول
سن و سال کاربر
نوع اتصال به بدن
اجزای مورد استفاده در این تجهیزات
راحتی و انعطاف پذیری آنها
مقاومت در برابر ضربه و فشار
و بسیاری از عوامل دیگر وجود دارد که در ابتدا توسط پزشک ارتوپد مورد بررسی قرار می گیرد و بعد از آن نوع مناسبی از این تجهیزات به بیماران و کسانی که دارای قطع عضو هستند، پیشنهاد می شود.
چه اجزایی در ساخت پروتز ها مورد استفاده قرار می گیرد؟
بدون شک بدون اجزای متفاوت، نمی توان محصول مناسبی را تولید کرد. به عبارت دیگر سیستم های متفاوتی باید به یکدیگر متصل شوند تا از طریق آنها حرکت این اندام های شبیه سازی شده صورت گیرد. این اجزا به صورت زیر نام برده می شوند:
ساختار داخلی و اسکلت کلی
دکمه های زانو
کمربند های نگه دارنده برای اتصال به عضو قطع شده
جوراب های پروتز به منظور پوشاندن نواحی تماسی
پوست شبیه سازی شده با بدن
ممکن است با توجه به نوع این محصولات اجزای کاربردی دیگری نیز در آنها استفاده شود که این امر به متریالی بستگی دارد که در ساخت آنها استفاده می شود.
چه متریالی در ساخت اجزای پروتز ها به کار می رود؟
همانطور که گفته شد، اجزای متنوعی در ساخت این محصولات به کار برده می شود که برای کارایی بالای این محصولات هر کدام از آنها را از مواد و متریال متفاوتی می سازند. در ادامه به بررسی این مواد می پردازیم.
این دستگاه ها باید به گونه ای ساخته شوند که دارای وزن سبک و قابل حملی باشند تا از این طریق هیچگونه فشاری به افراد در حین انجام فعالیت ها وارد نشود. در صورتی که وزن آنها سنگین باشد، ممکن است سبب ایجاد فشار در نواحی آسیب دیده این بیماران شود و سلامتی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
به همین منظور بسیاری از بخش های اصلی آنها را از مواد پلاستیکی می سازند. سوکت هوایی که در این محصولات به کار برده می شود، از جنس پلی پروپیلن است. همچنین فلزات مورد استفاده برای اتصال در ساختار اصلی این تجهیزات از جنس تیتانیوم و آلومینیوم بسیار سبک هستند تا هیچ گونه مشکلی را در اثر افزایش وزن در هنگام انجام فعالیت ها برای افراد ایجاد نکنند.
این فلزات آلیاژ های سبک و بسیار مقاومی هستند که در برابر ضربه و فشار استحکام بالایی دارند و دچار خرابی و زنگ زدگی نمی شوند. برای ساختار اصلی اسکلت این محصولات، از متریال های جدیدی به نام فیبر کربن استفاده می شود که با دارا بودن وزن بسیار کم و مقاومت بالا در ساخت این محصولات کارایی بالایی را از خود نشان می دهد.
ممکن است در برخی از این محصولات از اجزایی با متریال چوب و فوم اورتان برای ساخت اسکلت نیز استفاده شود که با سایر مواد مانند پلی اورتان، پلی پروپیلن و اکریلیک ترکیب شده و ساختاری محکم را ایجاد می کنند.
جوراب هایی که در این محصولات وجود دارد، برای پوشاندن نواحی اتصال پروتز به قسمت های قطع عضو کاربرد دارد. این جوراب ها از موادی تولید می شوند که هیچ گونه حساسیت پوستی را در افراد ایجاد نکنند. در واقع این اجزا از پنبه، پشم و مواد مصنوعی دیگری ساخته می شوند که در عین نرم و انعطاف پذیر بودن مقاومت بالایی را دارا هستند.
این تجهیزات در عین کارایی بالایی که دارند باید از ظاهری زیبا و بسیار شبیه به اندام های واقعی ساخته شوند. به همین دلیل روکش انتهایی که روی اسکلت این اجزا قرار می گیرد، در بیشتر مواقع از جنس پلاستیک است که به صورت پوست انسان شبیه سازی می شود. این روکش ها قابلیت کشسانی و ارتجاعی بالایی دارند و دچار پارگی نمی شوند.
پروتز از جمله محصولات پزشکی است که به منظور افزایش رفاه و بالا بردن توانبخشی افرادی که دارای قطع عضو هستند، کاربرد دارند. این محصولات اجزای متفاوتی را در خود دارند که در ارتباط با یکدیگر و برای اجرای یک هدف واحد به کار برده می شوند.