دستگاه الکتروشوک چیست؟ تاریخچه، انواع و نحوه عملکرد
شوک قلبی روشی است که در شرایط تهدید کننده قلبی، مانند ایجاد آریتمی قلبی، فیبریلاسیون بطنی و تاکی کاردی بطنی بر روی ریتم قلب تاثیر می گذارد، به این معنی که شوک الکتریکی را به قلب انتقال می دهد و باعث انقباض ماهیچه های قلبی شده و کارکرد عادی عملکرد قلب را باز می گرداند.

دستگاه الکتروشوک وظیفه ی بازگرداندن عملکرد طبیعی عضلات قلب را بر عهده دارد.

تاریخچه پیدایش دستگاه الکتروشوک قلبی ( دفیبریلاتور )

در سال 1899 اولین الکتروشوک توسط پزشکان فیزیولوژیست همچون ژان لوئیس و فریدریک تبلیک در دانشگاه ژنو کشف شد. در جریان تحقیقات آن ها در مورد فیبریلاسیون دهلیزی، این نتیجه حاصل شد که هنگامی که حفره های قلب به صورت سریع و نامنظم می تپند، باعث ایجاد اختلال در عملکرد آن می شود و در نتیجه آن ها کشف کردند که می توانند فیبریلاسیون دهلیزی را در سگ ها با استفاده از شوک های جریان بالا مستقیما به سطح قلب وارد کنند.

مسلما این یک کشف بسیار مهم بود، اما از آنجاکه آن ها از ولتاژ بسیار بالایی استفاده می کردند، با این کار قلب یک سگ تازه متولد شده از کار افتاد و به همین دلیل در تحقیقات بعدی بیشتر بر روی اثرات مضر این روش متمرکز شدند تا مشکلات ایجاد شده را برطرف کنند.

یک نسل بعد در اکتبر سال 1933 یک مقاله که در مورد اختراع جدید دکتر آلبرت نوید می داد منتشر شد.

این اختراع در اصل یک سوزن فولادی توخالی بود که از طریق آن یک سیم که با دقت عایق بندی شده بود تا نقطه ی باز حرکت می کرد، خود سوزن و سیم مرکزی آن هم به پایانه های یک ژنراتور متصل بودند که مجهز به دستگاه قطع جریان برق نیز بود.

این مکانیزم را می شد طوری تنظیم کرد که تکانه های الکتریکی با فرکانس لازم جهت ضربان قلب در هر سنی از شیرخواری تا پیری را ایجاد کند.

در نتیجه هنگامی که پزشک با بی نظمی و یا توقف ضربان قلب روبرو می شد، سوزن را بین دنده ی اول و به سمت راست قلب قرار می داد و ژنراتور با فرکانس مورد نیاز شروع به انجام کار می کرد.

در سال 1947 اولین شوک قلبی موفق توسط یک جراح آمریکایی به نام دکتر کلوداس بک گزارش شد.

بیمار این دکتر یک پسر 14 ساله بود که عمل جراحی او با موفقیت انجام شده بود اما پس از بستری دچار ایست قلبی شد.

بعد از آن کودک، با ترکیبی از ماساژ قلبی، داروها و شوک قلبی که از طریق قاشقک های پوشیده شده با گاز استریل ایجاد کرده بود، احیا شد.

از سال 1960 الکتروشوک های پرتابل توسط پروفسور فرانک معرفی شدند و و امروزه به عنوان یکی از تجهیزات ضروری آمبولانس مورد استفاده قرار می گیرند.
چه کسانی می توانند از دستگاه الکتروشوک استفاده کنند؟
برای استفاده از دستگاه الکتروشوک احتیاجی نیست که حتما شما آموزش دیده باشید، هر کسی می تواند با کمک دستورالعمل های موجود در مورد چگونگی اتصال پدهای الکتروشوک از آن استفاده کند.

بعد از اتصال پدها، خود دستگاه می تواند وضعیت ضربان قلب را ارزیابی کند و در صورت لزوم به شما آموزش می دهد که با فشردن یک دکمه شوک را ایجاد کنید.

ایجاد یک شوک به صورت تصادفی اتفاق نمی افتد و دستگاه تنها در صورتی که نیاز به شوک وجود داشته باشد اجازه شوک را می دهد.
دستگاه های الکتروشوک در چه مکان هایی وجود دارند؟
این دستگاه ها معمولا در مکان های کاری و مکان های عمومی مثل فرودگاه ها، مراکز خرید، سالن های اجتماعات و ایستگاه های قطار موجود هستند.

این نوع الکتروشوک ها را معمولا به نام ) PAD)  می شناسند زیرا کاربرد عمومی دارند و هرکسی می تواند از آن ها استفاده کند.

در صورتی که قبلا آموزش دیده باشید با استفاده از احیای قلبی ریوی (CPR) و یا استفاده از الکتروشوک در این مکان ها می توانید جان افراد را نجات دهید.
انواع الکتروشوک ها:
 الکتروشوک خارجی، الکتروشوک TRANSVENOUS، الکتروشوک های داخلی ( کاشتنی)
الکتروشوک خارجی:
حتما تا کنون در برنامه های تلویزیونی دیده اید که شخصی دچار ایست قلبی می شود و بعد از مدتی کوتاه توسط تیم پزشکی و با استفاده از یک تکان الکتریکی بر روی سینه ی فرد، دوباره احیا می شود و ضربان قلب به حالت عادی بر می گردد.

باید بدانید که این نوع روش ها مربوط به بیمارستان نمی شود و این کار را می توان در بیرون از بیمارستان و یا در خانه نیز انجام داد.

دستگاه الکتروشوک خودکار خارجی می تواند به صورت پرتابل نیز مورد استفاده قرار گیرد، نکته ای که باید بدانید این است که اگر دچار بیماری قلبی شدید می باشید، در معرض ایست قلبی هم هستید.

پس این دستگاه در موارد خاص مشکلات ریتم قلبی بسیار حاد، می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
شوک قلبی چه زمان مورد نیاز است؟

دستگاه الکتروشوک خارجی به منظور احیا شخصی که دچار ایست قلبی شده است مورد استفاده قرار می گیرد.

اگر شما یا هر شخصی دچار ایست قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی و بطنی شده باشد، و یک الکتروشوک خارجی (AED) در آنجا وجود داشته باشد ، در این زمان یکی از اعضای خانواده شما و یا هر کسی که در نزدیکی شما باشد می تواند پدهای چسبی الکتروشوک را بر روی قفسه سینه شما قرار دهند، پس از آن دستگاه ریتم قلب شما را می خواند و طبق آن جریان الکتریکی را به حفره های قلب می فرستد و ریتم آن را اصلاح می کند.

این اقدام باید سریعا و در حدود چند دقیقه انجام شود تا عملکرد قلب به حالت عادی برگردد.

بعد از ایست قلبی انجام سی پی آر (CPR) یا احیای قلبی ریوی می تواند خون را به مغز و قلب جاری کند اما تنها با استفاده از الکتروشوک می توان ریتم عادی قلب را باز گرداند.
نحوه استفاده از دستگاه الکتروشوک خارجی:
اگر احتیاج به استفاده از دستگاه الکتروشوک بود، قبل از انجام الکتروشوک، احیای قلبی ریوی ( CPR) را انجام دهید.

سپس شوک قلبی را اعمال کنید و پس از آن در صورت نیاز دوباره CPR را انجام دهید.

دستگاه الکتروشوک خارجی ( AED) دارای یک فیلم آموزشی می باشد که این فیلم نحوه ی استفاده و نگهداری از دستگاه را نشان می دهد. که به زودی در قسمت مقالات آموزشی سایت سدان قرار م یگیرد.

اگر این دستگاه را برای استفاده خانگی خریداری کردید ، همه افراد باید روش استفاده کردن از آن را یاد بگیرند و فیلم های آموزشی آن را تماشا کنند.

در مواقع اضطراری این دستگاه، دستورالعمل های صوتی گام به گام را در اختیار شما قرار خواهد داد، به این صورت که نحوه ی بررسی تنفس و نبض و نحوه ی قرار گیری پد الکترود روی سینه فرد را توضیح خواهد داد.

بعد از نصب پدها بر روی سینه، AED به طور خودکار میزان و وضعیت ضربان قلب را اندازه گیری می کند و تشخیص می دهد که آیا اعمال شوک لازم است یا خیر.

اگر شوک احتیاج باشد دستگاه به کاربر اطلاع می دهد که یک دکمه را جهت انجام شوک فشار دهد و این نوع دستگاه ها طوری طراحی شده اند که اگر نیازی به شوک نبود، هیچ شوکی اعمال نکند.

دستگاه الکتروشوک خارجی یا همان AED قادر است کاربران را برای انجام CPR نیز راهنمایی کنند.
آیا دستگاه الکتروشوک خارجی برای استفاده در منزل شما مناسب است؟
برای افرادی که دارای ریسک بالای ایست قلبی می باشند وجود دستگاه الکتروشوک خارجی (AED) در منزل می تواند باعث آرامش ذهن و نجات جان آن ها شود. اما نکاتی وجود دارد برای اینکه بفهمید آیا دستگاه الکتروشوک را خریداری کنید یا خیر؟

خطر ایست ناگهانی : در صورتی که شما در معرض ایست ناگهانی قلبی قرار دارید به احتمال زیاد پزشک شما برای شما CARDIOVERTER قابل کاشت را به جای AED برای شما تجویز خواهد کرد.

تنظیمات زندگی شما : در صورتی که شما تنها زندگی می کنید و یا اینکه شخصی که سریعا و به سرعت نمی تواند دستگاه الکتروشوک (AED) را برای شما مورد استفاده قرار دهد در کنار شما نیست، خرید آن نمی تواند گزینه ی منطقی برای شما باشد.

هزینه ها : دستگاه های شوک قلبی معمولا گران قیمت بوده و تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرند.
نکات لازم جهت استفاده ی صحیح و نگهداری از دستگاه الکتروشوک خارجی (AED):
اگر این دستگاه را برای منزل تهیه نموده اید اطمینان حاصل کنید که دوستان، آشنایان، و خانواده شما از مکان قرار گیری آن مطلع هستند.

آنچه را در باره ی عملکرد؛ استفاده و عیب یابی دستگاه باید بدانید را بیاموزید و این موضوع را در نظر داشته باشید که خودتان و هر شخصی که باید از آن استفاده کند، در کلاس های آموزشی جامع آن شرکت کند. زیرا این موضوع باعث می شود که اگر ضخصی در نزدیکی دچار ایست قلبی شد بتوانید سریعا عمل کنید و اورا از خطر مرگ نجات دهید.

دستگاه الکتروشوک خارجی (AED) فقط بر روی انواع خاصی از ایست قلبی کار می کند و در صورتی که دستگاه تشخیص دهد که این فرد نیاز به شو ک ندارد باید بدانید که در این موقع برای حفظ جان فرد چه اقداماتی را انجام دهید.

از دستگاه به درستی محافظت کنید، در صورتی دستگاه نیاز به تعویض باطری و یا تعویض پدها دارد این کار را به سرعت انجام دهید.

معمولا باطری ها هر 4 سال یک بار نیاز به تعویض دارند.

دستگاه AED مناسب خود را بخرید، برخی از این دستگاه ها فقط برای استفاده کادر اورژانس و استفاده در مکان های عمومی طراحی شده اند پس هنگام خرید به این موضوع بسیار توجه کنید.

دستگاه الکتروشوک خارجی ) AED) روشی است که که باعث حفظ جان می شود. پس قبل از خرید با پزشک خود مشورت کنید و حتما یادگیری اصول اولیه احیا قلبی ریوی ) CPR) را فراموش نکنید.
اهمیت و ضرورت استفاده از دستگاه الکتروشوک
در همین لحظه که شما در حال مطالعه این مقاله هستید، چندین نفر در جهان بر اثر ایست قلبی جان خود را از دست می‌دهند. فرآیند واردکردن شوک الکتریکی به قلب الکتروشوک و دستگاهی که این عملیات به‌وسیله آن انجام می‌گیرد دستگاه الکتروشوک نامیده می‌شود.

این فرآیند، سیستم الکتریکی قلب را مجددا تنظیم و ریتم طبیعی آن را بازیابی می‌کند. نام دیگر دستگاه شوک، دفیبریلاتور خارجی خودکار می‌باشد. در واقع، این دستگاه پیشرفته برای تجزیه و تحلیل ریتم قلب و در مواقع لزوم برای ایجاد شوک طراحی شده است.
ضرورت و مزایای وجود دستگاه الکتروشوک
طبق مطالعات انجام‌شده توسط انجمن قلب و عروق ایران، اگر دفیبریلاسیون (شوک الکتریکی) در اسرع وقت انجام شود، می‌توان زندگی بسیاری از افراد را نجات داد.

از لحظه‌ای که فرد دچار ایست قلبی می‌شود احتمال بقای بیمار در هر دقیقه 10 درصد کاهش می‌یابد. اگر CPR و دفیبریلاتور خارجی خودکار ظرف 5 دقیقه پس از بی‌هوشی بیمار استفاده شود، 30 تا 50 درصد از بیماران شانس دوباره برای زندگی خواهند داشت.

بیش از 50 درصد مردم از بیماری قلبی خود اطلاعی ندارند. لازم است همه افرادی که بیماری قلبی دارند یک دستگاه الکتروشوک تهیه کنند.

در چنین شرایطی اگر فرد دچار ایست قلبی شود و به‌سرعت تحت درمان شوک الکتریکی قرار بگیرد، به طور میانگین، به‌احتمال 40 درصد می‌تواند به زندگی عادی خود ادامه دهد.

پادکست صوتی الکتروشوک قلبی :