دستگاه پمپ درد

بروزرسانی 1403/03/31 زمان مطالعه 6 دقیقه

تجهیزات پزشکی هر روز در حال تحول است. به طوری که این روزها شاهد ورود مجموعه‌ای از دستگاه‌ها، ابزار و وسایلی هستیم که کار درمان را برای پزشکان راحت‌تر کرده است. در عین حال به بهبود وضعیت جسمی بیماران نیز کمک زیادی می‌کند. به طوری که درد در حین درمان را کاهش می‌دهد. همچنین طول مدت درمان را نیز کمتر می‌کند. یکی از این تجهیزات، پمپ درد (Patient-Controlled Analgesia) است. در ادامه به تشریح این دستگاه می‌پردازیم.

پمپ درد چیست؟

پمپ درد دستگاهی است که در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. هدف از کاربرد این دستگاه، کاهش درد در حین عمل جراحی است. پمپ درد که به آن PCA نیز گفته می‌شود، از یک پمپ تزریق پرتابل استفاده می‌کند. این دستگاه سبک و کم حجم است و بیمار به راحتی می‌تواند آن را با خود حمل کند.

بر روی این پمپ یک دکمه (بلوس) تعبیه شده است. انواع داروهای بیمار در داخل این دستگاه قرار می‌گیرد. بیمار می‌تواند هر زمان که بخواهد این دکمه را باز و از داروها استفاده کند. البته زمان آن را پزشک مشخص می‌کند.

پمپ درد چگونه عمل می‌کند؟

دستگاه PCA به گونه‌ای طراحی شده است که پزشک متخصص بیهوشی براساس وضعیت بیمار آن را تنظیم می‌کند. سپس دستگاه به صورت اتوماتیک وار، هر چند دقیقه یک بار دوز مشخصی از داروهای مسکن را وارد بدن بیمار می‌کند. طی این فرآیند بیمار بعد از عمل جراحی درد کمتری را احساس می‌کند.

پزشک برای عملکرد صحیح دستگاه، برای آن زمان مشخص می‌کند. این دستگاه هم که با هوش مصنوعی عمل می‌کند، داروی مایع را به صورت قطره وارد خون بیمار می‌کند.

با وجود استفاده از دستگاه پمپ درد، نیاز به حضور پرستار نیست. در نتیجه اگر بیمار بعد از جراحی احساس درد کند، می‌تواند دکمه را فشار دهد. سپس دوز مشخصی از دارو وارد بدنش می‌شود و درد تسکین می‌یابد.

عملکرد پمپ درد به دو صورت اتوماتیک و تحت کنترل بیمار است:

  • اتوماتیک: در این روش پزشک همه چیز را از قبل برای دستگاه تعریف کرده است. بنابراین به دخالت بیمار یا همراه او نیاز نیست. دستگاه به صورت اتوماتیک داروی مسکن را وارد بدن بیمار می‌کند.
  • کنترل بیمار: در این روش پزشک برای دستگاه میزان دوز دارو را مشخص کرده است. هر زمان که بیمار احساس درد کند، می‌تواند دکمه را فشار دهد تا میزان مشخص‌شده‌ی دارو را وارد بدن خود کند.

آیا استفاده مداوم از مسکن برای بیمار خطرناک نیست؟

درست است که در دستگاه پمپ درد هر زمانی که بیمار بخواهد می‌تواند دکمه را فشار دهد. اما به این معنا نیست که مقدار زیادی مسکن وارد بدن او شود. پزشک متخصص با بررسی وضعیت و شرایط بیمار، میزان داروی مسکنی را که باید وارد بدنش شود، مشخص می‌کند. پس به این صورت نیست که بیمار با فشار دادن دکمه پمپ، مقدار زیادی دارو به خود تزریق کند.

گاهی تزریق بیش از حد داروی مسکن باعث افزایش مقاومت بدن در برابر دارو می‌شود. به طوری که دیگر دارو با دوز پایین جوابگوی درد نیست. پس پزشک باید دارو با دوزهای بالاتر را برای بیمار تجویز کند. پزشکان با توجه به این نکته، میزان دوز دارو را برای دستگاه تعریف می‌کنند.

بنابراین وقتی بیمار دکمه دستگاه پمپ درد را فشار می‌دهد، دوز مشخص شده از آن را دریافت می‌کند. همه چیز در دستگاه PCA تحت نظارت پزشک است.

تنظیمات دستگاه پمپ درد

دستگاه پمپ درد با ویژگی‌های منحصر به فرد در اختیار بیماران و پزشکان قرار گرفته است. با وجود این دستگاه، نیاز به حضور مداوم پرستار در بالین بیمار کمتر شده است.

تنظیمات این دستگاه به صورت زیر است:

  • داشتن دکمه قفل زمان

یکی از ویژگی‌های این دستگاه امکان تنظیم آن روی زمان است. به طوری که پزشک می‌تواند آن را روی زمان‌هایی مثل 30، 45 و یا 60 دقیقه تنظیم کند. در این صورت اگر دکمه دستگاه بر روی عدد 45 باشد، با گذشت این زمان، دارو وارد بدن بیمار می‌شود. در این مواقع حتی اگر بیمار دکمه را فشار دهد، چون 45 دقیقه طی نشده است، دستگاه هیچ دارویی را به بدن او تزریق نمی‌کند.

  • این دستگاه به بدن بیمار متصل می‌شود

پزشک پمپ درد را از طریق یکی از سه طریق (وریدی، اپیدورال، زیر جلدی و منطقه‌ای) به بدن بیمار متصل می‌کند. دستگاه به دلیل کم حجم بودن قابل حمل است. بعد از اینکه پرستار آن را به بدن بیمار متصل کرد، می‌تواند با تشخیص پزشک بر روی بدن بیمار باقی بماند.

پزشک برای وصل کردن آن به بدن بیمار بلافاصله بعد از بیهوشی این کار را انجام می‌دهد. همچنین ممکن است قبل و یا بعد از جراحی و با کمک داروی بی‌حسی اپیدورال این کار انجام شود. اتصال آن به بدن بیمار درد زیادی را ایجاد نمی‌کند.

پمپ درد برای چه بیمارانی کاربرد دارد؟

عمده کاربرد دستگاه PCA برای عمل جراحی است. در حین عمل که بیمار با دارو بیهوش می‌شود. اما به محض اینکه هوشیاری خود را بدست می‌آورد، درد او شروع می‌شود. این دستگاه برای همه بیمارانی که عمل جراحی انجام می‌دهند، کاربرد دارد. با این وجود برخی از بیمارانی که ممکن است عمل جراحی خاصی انجام نداده باشند، اما به یک بیماری طولانی مدت (مثل سرطان) مبتلا باشند، کاربرد دارد.

بانوانی که عمل سزارین و یا زایمان طبیعی انجام داده‌اند، هم می‌توانند از این دستگاه استفاده کنند. البته پزشک باید استفاده از آن را برای بیمار تشخیص دهد.

انواع دستگاه پمپ درد

دستگاه پمپ درد در دو شکل تولید می‌شود که عبارتند از:

  • پمپ درد الکترونیکی

این دستگاه دارای ست تزریق و مخصوص است که مقدار دقیق دارو را کنترل می‌کند. این دستگاه دارای یک کیسه نگهدارنده دارو و پمپ است. این نوع پمپ‌ها دقیق‌تر و گرانتر هستند. به همین دلیل بیشترین کاربرد را برای مراکز درمانی و بیمارستان‌ها دارند.

  • پمپ درد مکانیکی

این نوع پمپ درد، یکبار مصرف است. دارای یک محفظه برای نگهداری داروست و پزشک می‌تواند مقدار تزریق آن را برای بیمار مشخص کنید. این کار با تنظیم دستگاه انجام می‌شود. پمپ مکانیکی دارای درجاتی است که بر روی آن درج شده است. در صورت نیاز بیمار می‌تواند یک دستگاه پمپ درد مکانیکی نیز در منزل داشته باشد.

تجهيزات پزشکي سدان مد يکي از بزرگترين فروشگاه هاي کشور که به صورت 24 ساعته و آنلاين در ايران فعاليت دارد از قسمت هاي مختلف سايت سدان ديدن فرماييد.


تجهیزات پزشکی هر روز در حال تحول است. به طوری که این روزها شاهد ورود مجموعه‌ای از دستگاه‌ها، ابزار و وسایلی هستیم که کار درمان را برای پزشکان راحت‌تر کرده