نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف
دستگاه های کاپنوگراف میزان دی اکسید کربن در تنفس افراد بیمار را بررسی و نتایج آن را به پزشکان گزارش می کنند. در بخش های مختلفی از این دستگاه استفاده می شود، به عنوان مثال در ICU، اتاق عمل و حتی در آمبولانس ها هم کاپنوگراف به چشم می خورد.
در این مقاله تلاش شده است که نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف برای شما با بیانی ساده توضیح داده شود. در صورتی که تمایل دارید اطلاعات لازم را در این زمینه کسب کنید، این مقاله را از دست ندهید.
شناخت نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف
درواقع وظیفه اصلی این دستگاه بررسی تمام مشکلات به وجود آمده در سلول ها و دستگاه تنفسی افراد است که در این زمینه ها نیز کمک شایانی به پزشکان می کند. اگر مسیری که دی اکسید کربن در بدن انسان طی می کند دارای مشکلی باشد، کاپنوگرافی به یافتن آن ها می پردازد.
بنابراین از این طریق پزشکان این فرصت را دارند که با توجه به اطلاعات به دست آمده از دستگاه راه درمانی را برگزینند. مثلا در صورتی که بیمار مشکل تنفسی داشته باشد، یعنی به سختی دی اکسید کربن از دهان فرد خارج شود دستگاه کاپنوگرافی به کمک پزشکان می آید و میزان کاهش سطح CO2 را گزارش می دهد.
بیماری هایپرکاینی
زمانی که بدن در حال انجام واکنش های خاصی نظیر سوخت و ساز است، مشغول مصرف اکسیژن موجود در خون و تولید مقداری کربن دی اکسید است. این گاز در هنگام بازدم یا زمانی که مسیر ریه را طی می کند از طرق مختلف حذف می شود.
اما اگر کربن دی اکسید در ریه ها حبس شود، دیگر مقدار لازم از بدن و خون افراد خارج نمی شود و در این زمان می گویند که شخص دچار هایپرکاینی یا افزایش درصد CO2 در خون شده است. در این مواقع مانیتورهای کاپنوگراف به کمک پزشکان می آیند که درصد وجود آن را در خون افراد اندازه گیری کنند.
مقدار دی اکسید کربن در خون باید حداکثر mmHg 45 باشد و زمانی که به بیش از این مقدار CO2 در خون باشد فرد به بیماری هایپرکاینی مبتلا شده است.
کارکرد دستگاه کاپنوگرافی
نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف از طریق امواج مادون قرمز موجود در آن برای بررسی میزان دی اکسید کربن خون است. امکان مشاهده این امواج به وسیله چشم وجود ندارد و از فرکانس پایین تری نسبت به امواج نور مرئی برخوردار هستند. ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا این دستگاه سطح اکسیژن خون را اندازه گیری نمی کند؟ علت این مسئله در ویژگی خاص امواج مادون قرمز است.
خاصیت کاربردی امواج مادون قرمز در علم پزشکی
درواقع مادون قرمز توسط گازهایی قابلیت جذب دارد که از اتم های یکسانی تشکیل نشده باشند. از آن جایی که اکسیژن اتم های متفاوتی ندارد پس توسط این امواج قابل جذب نیست. اما CO2 از دو اتم اکسیژن و یک اتم کربن تشکیل شده است، بنابراین از این خاصیت مادون قرمز برای بررسی میزان دی اکسید کربن استفاده کرده اند.
کمک مادون قرمز در تشخیص بیماری
همواره از این امواج در موارد دیگری نظیر مطالعه درصد اکسید نیتروژن در خون به کار می رود. زیرا اگر غلظت این گاز در بدن افراد بالا برود تاثیر بسیار بدی روی سیستم تنفس خواهد گذاشت. این خطرات برای دی اکسید کربن نیز وجود دارد. به این صورت که اگر میزان CO2 در خون افزایش پیدا کند، منجر به بروز مشکلاتی نظیر سردرد، سرگیجه، احساس خواب آلودگی و کرخی در بدن می شود.
اگر این مشکل هر چه زودتر درمان نشود در مواردی ممکن است به مرگ یا اغما بیماران بیانجامد. البته در صورتی که در افراد سالم میزان کربن دی اکسید اندکی بالاتر برود بدن احساس کمبود اکسیژن می کند و فرد برای تنفس بیشتر و سریعتر تحریک خواهد شد.
نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف
این دستگاه بر پایه امواج مادون قرمز و قانون فیزیک Beer Lambert کار می کند. این قانون در حالت کلی به ما می گوید که نور در چه صورتی دچار تضعیف در تابش می شود. همچنین ماده ای که قرار است موج به آن بتابد، باید چه خواصی داشته باشد.
اما در زمینه کاربرد امواج مادون قرمز اذعان می کند که درصد جذب این موج در ماده به غلظت آن وابسته است. مهندسان در حوزه پزشکی به واسطه این قانون اشعه مورد نیاز را برای موارد مختلف در حوزه بیماری های گوناگون به کار می گیرند.
امواج مادون قرمز قدرت جذب تنها یک طول موج خاص را دارند. زمانی که مادون قرمز با طول موج های گوناگون فقط قرار باشد به یک بخش مملو از دی اکسید کربن بتابد، طول موج باریکی توسط گاز CO2 جذب خواهد شد. اما زمانی که این امواج به ترکیبی از گاز دی اکسید کربن و اکسیژن برخورد کند، طول موج به اصطلاح گسترده تر می شود.
زمانی که گسترده شدن امواج، حین اندازه گیری میزان دی اکسید کربن در خون بیمار اتفاق بیفتد، دستگاه کاپنوگراف از طریق بررسی میزان اکسیژن و همچنین اکسید نیتروژن در خون خطا های به وجود آمده را محاسبه خواهد کرد.
روش اتصال برای بررسی نحوه کار کاپنوگراف
در نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف آمده است که این دستگاه ها از طریق یک لوله قرمز رنگ که از یک سر به پمپ و از سر دیگر به بیمار متصل می شود، میزان دی اکسید کربن خون را بررسی می کنند. این لوله مسئولیت مکش میزان CO2 در خون بیمار را از طریق ورود به ریه دارد.
میزان گاز مکش شده توسط دستگاه در پمپ مخصوص کاپنوگرافی نگه داری می شود که به این وسیله درصد هر کدام از گازهای تنفسی بیمار اندازه گیری شود.
احتیاط
زمانی که بیمار ملزم به بیهوش ماندن است در صورت استفاده از این دستگاه لوله مخصوص کاپنوگرافی این گازهای بیهوش کننده را نیز می مکد. در صورتی که گازهای بیهوشی گران باشند و قصد صرفه جویی در میزان مصرف آن ها را داشته باشیم، از لوله سبز رنگی جهت برگشت این مواد به بدن استفاده خواهد شد.
اگر بخواهیم در مدت کمتری اندازه گیری میزان دی اکسید کربن انجام شود، بهتر است که از لوله های کوتاه تر یا از آنالیزور های مخصوص فاقد لوله برای جریان یافتن کربن دی اکسید استفاده شود.
به کمک مانیتورهای کاپنوگراف، از پیشرفت بیماری های تنفسی جلوگیری کنید
کاپنوگرافی درواقع بررسی میزان کربن دی اکسید موجود در خون است که در بیماری های تنفسی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که گفته شد مانیتورهای کاپنوگراف در بخش مراقبت های ویژه و اورژانس و مواردی از این قبیل کاربرد دارد.
در این دستگاه از امواج مادون قرمز برای بررسی درصد CO2 موجود در خون استفاده شده و بر پایه قانون Beer Lambert طراحی آن صورت گرفته است. در این مقاله به بیان نحوه کار مانیتورهای کاپنوگراف پرداخته شد که برای افرادی که قصد آشنایی با این دستگاه را دارند بسیار مفید خواهد بود.
تجهيزات پزشکي سدان مد يکي از بزرگترين فروشگاه هاي کشور که به صورت 24 ساعته و آنلاين در ايران فعاليت دارد از قسمت هاي مختلف سايت سدان ديدن فرماييد.