آنتی سیفون مغزی چیست و چه زمانی کاربرد دارد؟

بروزرسانی 1403/03/31 زمان مطالعه 6 دقیقه

مایع مغزی نخاعی (CSF) یک مایع شفاف و بدون رنگ است که در قسمت مغز و نخاع بیماران جریان دارد. این مایع کم وزن باید در شبکه کوروئید بطن ها و ونتریکول های مغز ایجاد شود. وجود این مایع برای محافظت از مغز ضرورت دارد. در واقع این مایع همانند یک بالشتک برای مغز عمل می کند. وجود آن برای تنظیم مغز ضرورت دارد. اما وقتی مقدار آن بیش از حد شود، در عملکرد مغز اختلال ایجاد می کند. در همین زمان پزشک برای خارج کردن مایعات اضافه از آنتی سیفون مغزی یا شانت استفاده می کند.

آنتی سیفون مغزی یا شانت چیست؟

 تجمع بیش از حد مایعات مغزی نخاعی در قسمت بطن های مغزی باعث بوجود آمدن بیماری هیدروسفالی می شود. این بیماری اسیب پارانشیم مغز را به دنبال دارد. به طور طبیعی مایع باید در همه قسمت های مغز به یک اندازه باشد. به طوری که مغز در داخل آن شناور باشد.

این مایع با ایجاد یک لایه محافظتی مانع از آسیب مغز در زمان ضربان کوچک تا متوسط می شود. اما انسداد کانال بطن باعث می شود تا مایع فقط در یک قسمت جمع شود. همچنین ممکن است در نتیجه تولید بیش از حد مایعات مغزی یا نخاعی بیماری هیدروسفالی ایجاد شود. در نتیجه سر بیش از حد معمول بزرگ‌تر می شود. این مشکل در کودکانی که هنوز استخوان جمجمه در آن سفت نشده است، بیشتر نمایان می شود.

در همین زمان پزشک برای درمان بیماری هیدروسفالی از آنتی سیفون مغزی (شانت) استفاده می کند. پزشک با کمک آنتی سیفون می تواند مایعات اضافه از داخل بطن مغز را خارج کند. این وسیله یک لوله همراه با دریچه است. پزشک آن را با یک عمل جراحی در قسمت مغز بیمار قرار می دهد.

پزشک چطور از شانت استفاده می کند؟

طی یک عمل جراحی، شانت در قسمت سر بیمار کار گذاشته می شود. سپس مایعات اضافه از طریق این لوله ها تخلیه می شود. قسمت دریچه آنتی سیفون مغزی در ناحیه گردن و یا سینه قرار می گیرد. روش دیگری هم برای درمان بیماری هیدروسفالی وجود دارد. در این روش لوله های شانت از قسمت گوش وارد مغز بیمار می شود. سر دیگر لوله به سمت سینه گردن سرازیر می شود.

مایعات اضافه در داخل مغز به سمت این لوله رفته و به قسمت حفره شکمی وارد می شود. در واقع مایعات مستقیماً از بدن خارج نمی شوند. بلکه جذب بدن می شود. این روش هیچ خطری را برای بیمار ایجاد نمی کند.

در هر دو روش خارج کردن مایعات مغزی – نخاعی این پزشک است که تشخیص می دهد از کدام روش باید استفاده کند. اما اغلب در روش انسداد مایعات از روش جذب مایعات در بدن استفاده می شود. اگر مایعات مغزی ـ نخاعی بیش از حد در بطن مغز تولید شود، احتمالاً از روش خارج کردن آن از مغز استفاده می شود.

عمل جراحی آنتی سیفون مغزی چطور انجام می شود؟

این روش با یک جراحی همراه با بیهوشی کامل صورت می گیرد. ابتدا قسمتی از موهای سر بیمار تراشیده می شود. سپس همان قسمت تمیز و ضدعفونی می شود.

پزشک برای ورود به قسمت بطن مغز، ابتدا جمجمه را با مته مخصوص جراحی، سوراخ می کند. همچنین یک سوراخ کوچک هم در ناحیه شکم ایجاد می شود.

لوله نازک آنتی سیفون مغزی از قسمت شکم وارد و تا ناحیه بطن مغز پیش می رود. شانت در انتهای این لوله متصل می شود.

سپس مایعات اضافه از داخل بطن مغز به بیرون کشیده می شود.

تا یک روز بعد از جراحی بیمار نباید حرکت داشته باشد. در این مدت تغذیه او از طریق سرم و سوند خواهد بود.

آیا استفاده از شانت برای درمان هیدروسفالی خطرناک نیست؟

هیچ جراحی بدون خطر و عارضه نیست. با این وجود استفاده از آنتی سیفون مغزی نمی تواند یک روش خطرناک باشد. زیرا با خارج کردن مایعات اضافه مغزی نخاعی عملکرد مغز را به حالت نرمال باز می گرداند. بعد از جراحی دو زخم یکی در ناحیه جمجمه و دیگری در ناحیه شکم وجود دارد. گیره های فلزی زخم سر تا 5 روز و گیره های زخم شکم تا 7 روز بعد از جراحی بر روی بدن بیمار قرار دارند.

بعد از جراحی بیمار دردی را احساس می کند که با داروهای مسکن برطرف می شود. اما به طور کلی استفاده از آنتی سیفون مغزی می تواند فرد را از یک بیماری سخت نجات دهد.

تجهيزات پزشکي سدان مد يکي از بزرگترين فروشگاه هاي کشور که به صورت 24 ساعته و آنلاين در ايران فعاليت دارد از قسمت هاي مختلف سايت سدان ديدن فرماييد.

مایع مغزی نخاعی (CSF) یک مایع شفاف و بدون رنگ است که در قسمت مغز و نخاع بیماران جریان دارد. این مایع کم وزن باید در شبکه کوروئید بطن ها و ونتریکول های مغز