آموزش استفاده از فشارسنج عقربه ای

فشارسنج عقربه‌ای یک وسیله پزشکی کارآمد و دقیق برای اندازه گیری میزان فشارخون است. در این مقاله به بررسی نحوه استفاده از این فشارسنج می پردازیم.

خوب است که فشارخون بطور منظم اندازه گیری شود. با این وجود اگر شما از اختلال “افزایش فشارخون در اثر دیدن روپوش سفید” ــ نوعی اضطراب که باعث می‌شود فشار خون شما به محض اینکه یک پزشک با گوشی پزشکی به شما نزدیک شود، افزایش یابد ــ رنج می‌برید، اندازه گیری فشارخون شما به صورت دقیق می‌تواند سخت باشد. با چند بار گرفتن فشارخون در خانه این اختلال می‌تواند مشخص شود و این به شما اجازه خواهد داد تا فشارخون متوسط خود را روزانه و طی شرایط زندگی عادی تخمین بزنید.

بخش١: نصب تجهیزات فشارسنج عقربه‌ای

1-ابتدا بنشینید و جعبه تست فشارخون خود را باز کنید. روی یک صندلی یا نیمکت بنشینید تا بتوانید به راحتی تجهیزات لازم را نصب کنید. کاف، گوشی پزشکی، دستگاه فشارسنج و پوآر یا بالب را از جعبه بیرون بیاورید. مراقب باشید که لوله‌های آن‌ها را خم نکنید.

2- بازو را تا سطح قلب بالا بیاورید. بازوی خود را تا جایی بالا بیاورید که هنگامی که آرنجتان را خم می‌کنید آرنج به موازات قلبتان قرار گیرد. این مورد اطمینان حاصل می‌کند که شما فشارخونتان را بالاتر یا پایین‌تر از حدی که هست، نخوانید. مهم است که بازوی شما در طول زمان گرفتن فشارخون تکیه گاهی داشته باشد، بنابراین اطمینان حاصل کنید که بازویتان روی یک سطح ثابت قرار دارد.

3- کاف فشارسنج عقربه‌ای را دور قسمت بالایی بازو بپیچید. بیشتر کاف‌ها یک بخش چسبی دارند که کاف را دور بازو محکم می‌کند. اگر لباس شما آستین‌های بلند و یا ضخیم دارد آن را بالا بزنید، بهتر است کاف را فقط روی لباس‌های نازک ببندیم. لبه پایینی کاف باید حدود یک اینچ بالای آرنج باشد.

• بعضی از متخصصان پیشنهاد می‌کنند هنگام استفاده از فشارسنج عقربه‌ای از بازوی چپ برای گرفتن فشارخون استفاده کنید و بعضی دیگر می‌گویند که هر دو بازو را امتحان کنید. در صورتی که اولین بار است که فشار خون خودتان را اندازه می‌گیرید، اگر راست دست هستید از بازوی چپ استفاده کنید و اگر چپ دست هستید از بازوی راست خود استفاده کنید.

4- اطمینان حاصل کنید که کاف فشارسنج عقربه‌ای به خوبی بسته شده اما نباید زیاد محکم باشد. اگر کاف خیلی شل باشد، سرخرگ را به درستی فشرده نمی‌کند و به شما فشار خون پایین‌تر از فشارخون خودتان را نشان می‌دهد. اگر کاف خیلی محکم باشد فشارخون بالاتر از فشار خون خودتان را به شما نشان می‌دهد. این اتفاق همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که کاف بیش از حد نازک یا بیش از حد کوتاه (نسبت به بازوی شما) باشد.

5-گوشی پزشکی فشارسنج عقربه‌ای را از بخش دیافراگم روی بازوی خود قرار دهید. بخش دیافراگم گوشی پزشکی باید به صورت صاف روی پوست و زیر کاف باشد (لبه دیافراگم باید زیر کاف و روی سرخرگ بازو قرار گیرد. به آرامی گوشی را در گوش‌هایتان قرار دهید. انتهای گوشی را با انگشت شست خود نگیرید زیرا انگشت شست خودش نبض دارد و هنگام گرفتن فشار خون شما را گیج می‌کند. یک روش خوب این است که انتهای گوشی را در جایی بین انگشت وسط و انگشت اشاره قرار دهید. در این حالت شما نباید صدای ضربه بشنوید تا زمانی که شروع به باد کردن کاف کنید.

6- دستگاه فشار را در یک سطح ثابت، محکم نگه دارید. اگر دستگاه فشار به کاف متصل و محکم شده آن را جدا کرده و به جای آن، دستگاه فشار را به یک چیز محکم مثل یک کتاب با جلد سخت، محکم کنید. در این صورت شما می‌توانید آن را مقابل خودتان روی میز قرار دهید و دستگاه را راحت‌تر ببینید. مهم است که دستگاه فشار را به جایی لنگر کنید و آن را ثابت نگه دارید.

• اطمینان حاصل کنید که نور کافی وجود دارد و شما می‌توانید صفحه و عقربه دستگاه را قبل از اینکه شروع به گرفتن فشار کنید، به خوبی ببینید.
• گاهی اوقات دستگاه فشار به بالب متصل شده که در این صورت، این مرحله انجام نمی‌شود.

7- پوار لاستیکی را برداشته و سوپاپ آن را محکم کنید. سوپاپ باید قبل از شروع به کار به طور کامل بسته شود. این کار این اطمینان را به وجود می‌آورد که زمانی که شما در حال پمپ کردن هستید هیچ هوایی خارج نمی‌شود و در نتیجه یک خوانش غیردقیق نخواهید داشت. سوپاپ را در جهت عقربه‌های ساعت بپیچانید تا زمانی که حس کنید متوقف شده است.

• به یاد داشته باشید که از سفت کردن بیش از حد سوپاپ خودداری کنید زیرا در هنگام باز کردن سوپاپ هوا بسیار سریع وارد خواهد شد.

بخش 2: گرفتن فشار خون

1- کاف را باد کنید. پوار لاستیکی را سریع پمپ کنید تا کاف باد شود، به پمپ کردن ادامه دهید تا زمانی که عقربه روی صفحه دستگاه به فشار ١٨٠ میلی متر جیوه برسد. فشار کاف یک سرخرگ بزرگ را در ماهیچه دو سر بازو مسدود خواهد کرد که به طور موقت جریان خون را متوقف می‌کند. این دلیل حس ناراحتی یا عجیبی ست که هنگام بستن کاف و بادکردن آن احساس می‌شود.

2- سوپاپ را آزاد کنید. به آرامی سوپاپ روی پوآر یا بالب لاستیکی را در جهت خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید تا هوای کاف به صورت مداوم و یکنواخت اما آهسته خارج شود. نگاهتان را روی دستگاه فشار نگه دارید (برای بیشترین دقت) عقربه باید با سرعت حدودی 3 میلی متر در هر ثانیه به سمت پایین حرکت کند.

• رها کردن سوپاپ در حالی که شما گوشی را گرفته‌اید می‌تواند با مقداری خطا همراه باشد. تمرین کنید که سوپاپ را با دستی که کاف را روی آن بسته‌اید در حالیکه گوشی را با دست دیگرتان گرفته‌اید.
• اگر فردی در نزدیکی شما حضور دارد، از او درخواست کمک کنید یک جفت دست اضافه می‌تواند شما را در انجام این فرآیند یاری کند.

3- فشار خون سیستولیک خود را یادداشت کنید. همانطور که فشار در حال کاهش است، از گوشی پزشکی برای شنیدن صدای ضربان استفاده کنید، به محض شنیدن اولین صدای ضربه، فشار روی فشارسنج عقربه‌ای را یادداشت کنید. این فشار سیستولیک شماست.

• عدد سیستولیک نشان دهنده فشاری ست که جریان خون شما روی دیواره‌های سرخرگ پس از ضربان یا انقباضات قلب اعمال می‌کند. این عدد بین دو خوانش فشار خون، عدد بزرگتر است و زمانی که فشار خون ثبت می‌شود، در قسمت بالا نوشته می‌شود.
• نام علمی صداهای ضربانی که می‌شنوید “کورتکوف” است.

4- فشار خون دیاستولیک خود را یادداشت کنید. همچنان به صفحه دستگاه فشار نگاه کنید در حالی که از گوشی پزشکی برای شنیدن صداهای ضربان استفاده می‌کنید. سرانجام این صداها به صدای صفیر مانندی تغییر پیدا می‌کنند. بهتر است این تغییر را یادداشت کنید زیرا نشان می‌دهد که شما به فشار خون دیاستولیک نزدیک هستید. به محض این که صدای صفیر فروکش کرد و شما هیچ صدایی را نشنیدید فشار روی دستگاه را یادداشت کنید. این فشار دیاستولیک شماست.

• عدد دیاستولیک نشان دهنده فشاری ست که جریان خون شما روی دیواره‌های سرخرگ زمانی که قلب شما بین انقباضات استراحت می‌کند، اعمال می‌کند. این عدد بین دو خوانش فشار خون، عدد کوچکتر است و زمانی که فشار خون ثبت می‌شود، در قسمت پایین نوشته می‌شود.

5- اگر یک خوانش را جا انداختید نگران نشوید. اگر میزان عدد دقیق فشار را از دست دادید، می‌توانید کاف را پمپ کنید تا یک مقدار دیگر باد شود.

• این کار را زیاد انجام ندهید (بیش از دو بار) زیرا این کار می‌تواند روی دقت شما تاثیر بگذارد.
• شما می‌توانید بطور متناوب کاف را روی بازوی دیگرتان امتحان کرده و فرآیند را دوباره تکرار کنید.

6- فشار خون خود را دوباره اندازه بگیرید. فشار خون در مدت زمان چند دقیقه نوسان دارد (گاهی اوقات به میزان زیاد). بنابراین اگر شما هر دقیقه یک بار فشار خون خود را اندازه بگیرید می‌توانید میانگین بهتر و عدد دقیق‌تری داشته باشید.

• برای داشتن نتیجه دقیق 10-5 دقیقه پس از اولین بار، فشار خون خود را برای بار دوم اندازه بگیرید.
• خوب است که از بازوی دیگر خود برای دومین بار استفاده کنید، مخصوصا اگر اولین خوانش شما غیر نرمال باشد.

بخش 3: تفسیر نتایج

1- خوانش هر بار فشار خون چه معنایی دارد؟ وقتی برای اولین بار فشار خونتان را اندازه می‌گیرید مهم است که بدانید عدد‌ها چه معنایی دارند. از راهنمای زیر به عنوان منبع می‌توانید استفاده کنید:

• فشار خون نرمال: عدد سیستولیک کم‌تر از 120 و عدد دیاستولیک کم‌تر از 80 میلی متر جیوه
• فشار خون تقریبا بالا: عدد سیستولیک بین 120 و 139 و عدد دیاستولیک بین 80 و 89 میلی متر جیوه
• فشار خون بالا سطح 1: عدد سیستولی بین 140 و 150 و عدد دیاستولیک بین 90 و 99 میلی متر جیوه
• فشار خون بالا سطح 2: عدد سیستولیک بیش از 160 و عدد دیاستولیک بیش از 100 میلی متر جیوه
• فشار خون بالای بحرانی: عدد سیستولیک بیش از 180 و عدد دیاستولیک بیش از 110 میلی متر جیوه

2- اگر فشار خونتان پایین است، نگران نشوید. حتی اگر خوانش‌های متوالی فشار خون شما خیلی کم‌تر از حد نرمال (120/80میلی متر جیوه) است، هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. پایین بودن فشار خون تا حدود (55/85 میلی متر جیوه) هنوز قابل قبول در نظر گرفته می‌شود، هنگامی که هیچ نشانه‌ای از فشار خون پایین وجود ندارد. با این وجود اگر شما علایمی مانند سرگیجه، سیاهی رفتن چشم، غش، عدم تمرکز و تعادل، پوست سرد و مرطوب، نفس‌های سریع و کم عمق، از دست دادن آب بدن، حالت تهوع و یا خستگی را دارید، پیشنهاد می‌شود نزد یک پزشک بروید زیرا که فشار خون پایین شما ممکن است نتیجه یک مشکل جسمی دیگر باشد. این حالت ممکن است خطرناک بوده و یا خطرات دیگری به همراه داشته باشد.

3- شما باید بدانید در چه صورتی به درمان نیاز دارید. لازم است بدانید خوانش فشار بالا برای یک بار لزوما به این معنی نیست که شما مبتلا به فشار خون بالا هستید. این حالت می‌تواند نتیجه فاکتورهای متعددی باشد.

• اگر شما فشار خونتان را پس از ورزش کردن، خوردن غذاهای شور، نوشیدن قهوه، کشیدن سیگار یا پس از یک دوره پراسترس اندازه گرفته‌‌اید، فشار خون شما احتمالا بالاست. اگر کاف خیلی شل و یا خیلی سفت روی بازوی شما بسته شده باشد و یا نسبت به سایز بازوی شما زیادی بزرگ یا کوچک باشد، اعدادی که خوانده می‌شوند، می‌توانند غیر دقیق باشند. به عنوان یک نتیجه شما نباید خیلی نگران یک خوانش با عدد بالا و یا پایین باشید، مخصوصا اگر فشارخونتان پس از یک چک کردن دوباره به حالت نرمال بازگردد.
• با این وجود اگر فشار خون شما به صورت پایدار روی 90/140 یا بالاتر از آن باشد، ممکن است شما به مشورت با پزشک احتیاج داشته باشید که به شما یک برنامه درمانی بدهد که این برنامه درمانی معمولا شامل مخلوطی از تغذیه سالم و ورزش است.
• در صورتی که تغییر در شیوه زندگی کمکی نکند، دارو درمانی می‌تواند در نظر گرفته شود. مثلا هنگامی که فشار خون شما خیلی بالاست و یا فاکتورهای ریسک مثل دیابت یا بیماری قلبی دارید.
• اگر خوانش عدد سیستولیک 180 میلی متر جیوه یا بالاتر و خوانش عدد دیاستولیک 110 یا بالاتر باشد، برای چند دقیقه صبر کنید سپس دوباره فشار خونتان را اندازه بگیرید. اگر فشار خونتان هنوز در همان سطح است، شما باید سریعا با خدمات پزشکی اورژانس 115 تماس بگیرید زیرا که ممکن است مبتلا به فشار خون بالای بحرانی باشید.